13 Mayıs 2014 Salı

Bilgi Teknolojileri Denetimi Açısından Donanımlara Yönelik Denetim


Bilgi Teknolojileri denetçileri tarafından donanım ve donanım güvenliği üzerine gerçekleştirilen denetim faaliyetlerinin temel hedefi Bilgi Sistemleri Varlıklarının kaybolması, zarar görmesi ve her hangi bir sebeple iş süreç sahiplerine hizmet sağlayabilmesine engel oluşturacak durumlara karşı koruma sağlanmasına yönelik gerekli güvencenin verilmesidir. Donanım varlıkları çeşitli güvenlik tehditlerine karşı fiziksel korunma gerektirebilmektedir. Donanım varlıklarının çevresel bir zarara sebep olmadıklarından ya da çevresel bir zarardan etkilenmediklerinden emin olunması önemlidir. Kontroller ile yetkisiz veri erişimleri, yetkisiz ekipman çıkarılması ve yok edilmesi riskleri düşürülmektedir. Kontrollerin kapsamı güç sağlanması ve iletişim gibi destekleyici unsurların dahi güvence altına alınması şeklinde genişleyebilir.

Denetçi temelde aşağıdaki 4 hedef üzerine odaklanabilir;
1.       Varlıkların etkin ve etkili kullanımı
2.       Varlıkların korunması
3.       Varlıkların yetkiler dahilinde erişilebilirliği
4.       Donanımın bütünlüğüne yönelik bakım

Varlık Sınıflandırılması ve Kontrol
BT Denetçisi, organizasyon tarafından kullanılan çeşitli varlıklara ve bu varlıkların konum bilgilerine ilişkin fikir sahibi olmak adına Varlık Envanteri üzerinde inceleme yaparak denetime başlayabilir.
Envanter kayıtları varlıklara ilişkin hard-disk numarası, ana kart numarası ve konum bilgisi gibi detayları içermektedir. Her varlığa bir sahiplik ataması yapılmalıdır. Denetlenen organizasyonun işletilen bir varlık sınıflandırma rehberi olmalıdır. Varlık sınıflandırma, çok çeşitli olan varlıkların yönetilmesine ilişkin spesifik süreçlerin işletilmesine ve varlıkların korunmasına rehberlik etmektedir. Varlık ve bilgilerin ele alınması ve etiketlenmesi tanımlanmış sınıflandırma şemasına uygun yapılmalıdır.
Donanımlar böylelikle operasyonlara yönelik kritiklik seviyeleri ve iş açısından olan önceliklerine göre kategorize edilmektedirler. Burada önemli nokta varlığın mali değerinin kritiklik için kriter olamayacağıdır.  Kritikliğe karar vermenin yolu varlığın eksikliğinde hangi iş fonksiyonların etkileneceği, normal duruma dönülmesinin ne kadar süre alacağı ve iş fonksiyonlarının doğasının bu süreye tahammül durumunun değerlendirilmesinden geçmektedir. Kritik varlıkların kontrolleri üzerinde denetçi tarafından özellikle durulmalıdır.
Fiziksel Ekipman Yerleştirimi ve Korunması
Ekipman yerleştirim ve korunması, çevresel tehdit ve felaketlerden korunmayı ve yetkisiz erişimin kontrol altına alınmasını sağlamaktadır. Bir denetçi aşağıdaki sekiz hususu göz önünde bulundurmalıdır;

1.      Ekipman yerleşimi teknik çalışma alanlarına erişimi zorlaştırmalıdır. Örneğin sıcaklığı kontrol eden termostat ve sistem odasındaki klimalara sistem kaynaklarına erişim ihtiyacı olmayan personel sistem odalarına giriş sağlamadan kontrol sağlamalıdırlar.

2.      Hassas verileri barındıran varlıkların konum ve düzeni yetkisiz erişim ve yetki dışında takip riskini azaltacak şekilde olmalıdır.

3.      Özel korunma ihtiyacı olan varlıklar standart varlık koruma prosedürlerini kolay işletebilmek adına izole edilmelidir. Özel sıcaklık ve nem düzeyi gerektiren sunucu odası izole edilmeli ve özel alana özgü kontroller tesis edilmelidir (ısı, nem ölçüm ve takibi gibi.)

4.      Hırsızlık, yangın, patlama, duman, su, toz, deprem, kimyasal madde, elektrik ve elektromanyetik parazit ve benzeri tehditlerden kaynaklanabilecek kayıplar yeterli kontroller ile minimize edilmelidir.

5.       İlgili alanlarda yeme, içme, sigara içmek yasaklanmalı; ihlaller cezai yaptırıma bağlanmalıdır.

6.      Varlıklar üzerinde potansiyel etkiye sahip olabilecek çevresel değişiklikler erken uyarı sistemini içerecek şekilde yakından izlenmelidir.

7.      Komşu binalardan kaynaklanabilecek felaket etkileri, çatıdan gelebilecek su sızması gibi riskler değerlendirilmelidir.

8.      Komşu yerleşkelerden olabilecek erişim olasılığı değerlendirilmelidir. Örneğin, bankalara erişim için yan binalardan kazılan tünel örnekleri filmlerde çok işlenmektedir. Ağ bağlantıları için kullanılan varlıklar kolay erişime imkan sağlıyorsa, datanın kesimi riski mevcuttur.

Güç Kaynakları

Düzenli olmayan güç tesisinden kaynaklanabilecek risklerden ekipmanları koruyabilecek bir sistem var olmalıdır.  Denetçi aşağıdaki 7 hususu değerlendirmelidir;

1.      Güç kaynağının sürekliliğinin sağlanması için yedek elektrik hattı, UPS ve jeneratörler gibi birden fazla kaynaktan beslenmeyi sağlayacak önlemlerin varlığı,
2.      Güç kesintisi anında alınacak aksiyonların tanımlandığı Acil Eylem Planı Varlığı ( Contigency Plan)
3.      UPSlerin ihtiyaç dahilinde gerekebilecek enerjiyi sağlamaya yönelik kapasiteye sahip olma durumlarının belirli aralıklarla kontrol edilmesi,
4.      Jeneratörlerin düzenli olarak test edilmesi,(Gerekebilecek akaryakıtın varlığına özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir.  Akaryakıt seviyesi düzenli olarak takip edilmediği zaman, ihtiyaç durumu oluştuğunda yakıt yetersizliği iş kesintilerine sebebiyet verebilir)
5.      Gerekmesi durumunda acil güç kapatılması için güç şartellerine kolay erişim sağlanmalıdır. Acil durum güç kapama şartelinin acil durum çıkış güzergahı üzerinde tasarlanmaması en yaygın yapılan hatadır. Bu tasarım, acil durum tahliyesi durumunda önemli zaman tasarrufuna imkan sağlamaktadır.
6.      Yıldırıma yönelik güç ve iletişim hatlarına yönelik olarak binanın yeterli korumaya sahip olma durumu,
7.      Güç ve iletişim hatlarının korunmasına yönelik planların varlığı,

Kablolama Güvenliği
Denetim içerisinde güç ve iletişim hatlarının kesinti ve zarar görmeye karşı korunmasına yönelik önlemler değerlendirilmelidir. Aşağıdaki kontroller değerlendirilebilir;

1.      Güç ve veri iletim hatları eksiksiz korunmalıdır. Yer altında ve korunaklı olarak konuşlandırılmalıdır.
2.     Kötü niyetli fiziksel kesinti ve zararlara karşı network kabloları korunacak şekilde tasarlanmalıdır. Kamuya açık alanlardan kablo geçişlerine özellikle dikkat edilmelidir.
3.       Enerji ve data iletim hatlarının ayrı tutulması gerekmektedir.
4.      Korunaklı kabinler ve/veya kilitli odalar ile güvenlik tesis edilmelidir. Hassas ve kritik sistemler için alternatif kanalların tahsisi önerilmektedir.

Fiziksel Erişim ve Hizmet Kesintileri
Bilgi varlıkları üzerinde fiziksel kısıtlar ile tasarlanan kontroller en az dikkat çekici kontroller olmakla birlikte yetkisiz erişimleri engellemeye karşı en etkili olan kontrollerdir. Bilgi varlıklarının yetkisiz erişimler ve kesintilerden korunmasına yönelik 10 adımdan oluşan öneriler listesi aşağıdaki gibidir:

1.       Fiziksel alanlara karar verilirken coğrafi konum, enerji hatları, uçuş güzergahları, muhtemel terörist saldırıları gibi çok detaylı unsurlar göz önünde bulundurulmalıdır. Alan seçimine ilişkin çevredeki bütün binaların incelenmesi, geçmiş doğal ve afet olaylarına ilişkin bilgi alınması önemli olacaktır. Fiziksel alanlardaki varlıkların üreticilerinin ortam koşulları, nem seviyesi ve diğer çevresel değişkenlere ilişkin önerileri göz önünde bulundurulmalıdır. Unutulmamalıdır ki üretici önerilerinin göz ardı edilmesi garantinin boşa çıkmasına dahi neden olabilmektedir. Kurum yer tercihi esnasında en kötü senaryoları da göz önünde bulundurmalıdır.
2.       Yetkisiz erişimlere karşı birinci seviye kontroller için güvenlik parametreleri oluşturulmalıdır.
3.       Fiziksel erişimlerin yetkili personel ile sınırlandırıldığından ve kayıt altına alındığından emin olunmalıdır. Kişilerin görev tanımlarına uygun olacak şekilde gerektiği kadarı ile erişim izni verilmelidir (Kurum içi hiyerarşinin gözetilmesinden ziyade). Bir kurumun idari en yetkili amirinin bütün yetkilere sahip olması durumu maalesef yaygındır ve riskliliği artırmaktadır. Giriş çıkış izinlerinin erişim iznine konu alanın ve alan içerisindeki varlıkların hassasiyet durumlarına göre verilmesi gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
4.      Bilgi varlıkları envanter bilgileri ve taşıma bilgilerine ilişkin uygun dokümantasyonun yapılması ve güncel olması sağlanmalıdır.
5.      Temiz, eksiksiz ve kesintisiz güç sağlanmalıdır.
6.      Acil durum tahliye rotalarını ve planları içerecek şekilde eksiksiz bir planlama ve yangın koruma sistemi kurulmalıdır.
7.       Potansiyel bozulmalara karşı sistemdeki zayıf halkaların tespiti için bütün diyagramlar değerlendirilmeli, gerektiği durumlarda uzman desteğine başvurulmalıdır.
8.       Sigorta poliçesi kapsamının doğru belirlenebilmesi için bütün gereklilikler gözlemlenmelidir.
9.      Potansiyel tehditlere karşı inceleme yapılabilmesi için kritik alanlara varlıkların gönderiminden önce tutulduğu bir alan tasarlanmalıdır. Sistemlere erişim network üzerinden olduğu için network üzerinden paylaşımların kontrol edilebilmesi günden güne daha zorlaşmaktadır.
10.   Özellikle hassas alanlar başta olmak üzere ziyaretçilere eşlik edilmesine yönelik işleyişin tasarlanması ve uygulanması önem arz etmektedir.

Diğer Hususlar:
Diğer hususlar aşağıda ele alınmıştır;

1.       Donanım varlıklarına fiziksel olarak zorla erişim engellenmiş durumda mı? (Cihazların kurcalanması bağlamında düşünülebilir, BIOS pilinin sökülebilir olması risktir. Çünkü BIOS konsoluna girişimin parola ile sağlanması önemli bir kontroldür. BIOS üzerinden çalışabilir bir CD ya da bellek üzerinden çalıştırılabilecek çeşitli işletim sistemleri ile yüksek yetkilere erişmenin çeşitli ve bir kaç google araması ile öğrenilebilecek yolları vardır, risklidir.)
2.      Bilgisayar alanlarına (laboratuar, UPS veya jeneratör odaları) erişime yönelik anahtarların korunduğundan ve kopyalanma riskine karşı önlem alındığından emin olunması
3.      Laptop ve el terminalleri gibi taşınabilir cihazlar üzerinde verinin kopyalanması, depolama üniteleri ve bileşenlerinin sökülmesi gibi risklere karşı önlemler alınmış mı? Bu kontrollerin bireysel olarak da kullanıma sunulan kurum sahipliğindeki akıllı telefon, tablet gibi cihazlarda işletilmesi zor olabilir.
4.        Cihazların taşınması sadece yetkili personel tarafından gerçekleştirilmesi

Bilgi Sistemleri Tesisleri
BT denetçisi aşağıda sıralanan 3 alanda korumaya yönelik önlemlerin alındığından emin olmalıdır:

1.       Fiziksel varlıklar

a.       Yedekleme alanları da dahil bilgisayar odaları,
b.      Farklı lokasyonlardaki network ekipmanları da dahil olmak üzere hesaplama ekipmanları
c.       Taşınabilirler de dahil olmak üzere depolama medyaları

2.       Yazılı Varlıklar

a.       Geliştirmenin yapıldığı alanlar
b.      Program kodları
c.       El kitapları ve rehberler

3.       Lojistik

a.       Kurum dışı yedekleme depolama alan(lar)ı
b.      İletişim tesisleri
c.       Güç kaynakları
d.      İmha alanları

Çevresel Aygıtlar ve Depolama Aygıtları
Çevresel aygıtlar yazıcılar, ekranlar, projeksiyon cihazları gibi cihazlardır. Genellikle depolama alanları cihazların içerlerinde yer almakta birlikte çeşitli sistemlerde kullanmak için harici depolama aygıtları da kullanılmaktadır. Flash diskler, mikro SD kartlar, harici harddiskler bu kategoride sayılabilir. Cihazın taşınabilirliğinin kolaylığı ve büyüklüğü atfedilen riski direkt etkilemektedir. Bahsi geçen cihazların data aktarımı için kablosuz bağlantı özelliği barındırması ise riskliliği etkileyen bir başka unsurdur.
Çevresel Aygıtların Yönetimi
Yazıcılar, tarayıcılar, kart okuyucuları, USB modemler, flash diskler, network adaptörleri gibi cihazlar örnektir.  BT denetçisi aşağıdaki ölçütlerin kullanım durumunu değerlendirmektedir;
1.       Çevresel aygıtlar ihtiyaç duyulduğu ölçüde kullanılma durumu (need to use bases)
2.       Yetkisiz erişimlerden cihazın korunmasına yönelik önlemlerin alınma durumu
3.       Özel yetkilendirme ile kısıtlı flash disk kullanımına izin verilme durumu
4.       Belirli sayıda kullanıcı tarafından kullanılan çevresel aygıtların ana sunucu ya da diğer kritik varlıklara yakın konuşlandırmama durumu
Taşınabilir Bilgisayar Medyasının Yönetilmesi
Datanın gizliliği için belki de en az üzerinde durulan önemli bir konudur. Denetçi, taşınabilir medyaların sisteme tanımlanma ve sistem dışında bırakılma süreçlerini değerlendirmelidir.
1.       Yetkilendirilmeden hiçbir medya kullanılmamalıdır.
2.      Kurumdan uzaklaştırılacak tekrar kullanılabilir medyalar üzerinde yer alan datalar geri yükleme ve kurtarmayı engelleyici işlemler yapılarak silinmelidir.
3.      Depolama aygıtlarının sökülmesi onay süreci işletildikten sonra dokümante edilerek gerçekleştirilmelidir. Hassas öğelerin tanımlanması ve sökülmesi esnasında ekstra kontroller işletilmelidir.
4.       Bütün medyalar güvenli ortamlarda tutulmalıdır.
5.       Yedekler kurum dışında güvenli bir yerde de tutulmalıdır. (Şifrelenmesi önerilir.)
6.       Hassas sistemler başta olmak üzere güvenliği sağlanmış sistemlere erişim yetkilendirme ile olmalı ve erişimler kayıt altına alınmalıdır. 

0 yorum:

Yorum Gönder